Czy spółdzielnia mieszkaniowa ma obowiązek raportowania schematów podatkowych? Wśród osób zarządzających pojawiła się wątpliwość czy spółdzielnie mieszkaniowa ma obowiązek raportować schematy podatkowe (MDR). W tym artykule wyjaśnimy, czy spółdzielnia ma obowiązek przedkładać raporty, a jeśli tak, to jak mają one wyglądać i czego mają dotyczyć.
Czy spółdzielnia mieszkaniowa ma obowiązek raportowania schematów podatkowych (MDR)?
Nie istnieją szczególne przepisy odnoszące się do obowiązku raportowania schematów podatkowych przez spółdzielnie mieszkaniowe. Przepisy ordynacji podatkowej, nakładające obowiązki w zakresie raportowania schematów podatkowych, obejmują 3 kategorie podmiotów, sklasyfikowanych w zależności od pełnionych przez nie funkcji przy planowaniu i wdrażaniu uzgodnienia: promotora, korzystającego i wspomagającego. Definiując powyższe kategorie, ustawodawca w każdym przypadku przewiduje, że role takie mogą pełnić osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Zważywszy, że spółdzielniom mieszkaniowym przysługuje osobowość prawna na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U z 2021 poz.1208 – tj. późn.zm.) to, co do zasady, są one objęte przepisami dotyczącymi raportowania schematów podatkowych.
Do powstania takiego obowiązku konieczne jest natomiast wystąpienie uzgodnienia stanowiącego schemat podatkowy, a jednostka musi występować w jednej ze wskazanych wyżej ról (promotora, korzystającego lub wspomagającego). W przypadku transakcji innych niż transgraniczne – obowiązek raportowania schematów podatkowych dotyczy jednostek spełniających kryterium kwalifikowanego korzystającego.
Warunki istnienia schematu podatkowego
Zgodnie z art. 86a §1 pkt 10 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (dalej w tekście: u.o.p.) schemat podatkowy to uzgodnienie, które spełnia jeden z trzech warunków:
- spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą,
- posiada szczególną cechę rozpoznawczą, lub
- posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą.
W przypadku schematu, który posiada ogólną cechę rozpoznawczą, istotne jest spełnienie dodatkowo kryterium głównej korzyści. Kryterium głównej korzyści uważa się za spełnione, jeżeli:
- na podstawie istniejących okoliczności oraz faktów należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej rozsądnie oczekiwanej lub wynikającej z wykonania uzgodnienia,
- a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia.
Reguluje to 86a §2 u.o.p.
Kryterium kwalifikowalności – kiedy jest spełnione?
Z art. 86a § 5 u.o.p. wynika zasada, że obowiązek raportowania schematów podatkowych innych niż transgraniczne występuje jedynie wówczas, gdy spełnione jest kryterium kwalifikowalności. Z kolei art. 86a § 4 u.o.p. przewiduje, że kryterium kwalifikowanego korzystającego uważa się za spełnione, jeżeli
- przychody lub koszty korzystającego albo wartość aktywów tego podmiotu w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym lub w bieżącym roku obrotowym równowartość 10 000 000 euro, lub
- jeżeli udostępniane lub wdrażane uzgodnienie dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej równowartość 2 500 000 euro, lub
- jeżeli korzystający jest podmiotem powiązanym z takim podmiotem (w rozumieniu 23m ust. 1 pkt 4 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych).
Podsumowanie – Czy spółdzielnia ma obowiązek raportować schematy podatkowe
Podsumowując, z samego faktu bycia spółdzielnią mieszkaniową nie wynika jeszcze obowiązek raportowania schematów podatkowych lub jego brak. Aby obowiązek ten powstał, musi wystąpić uzgodnienia stanowiące schemat podatkowy, a w przypadku ogólnej cech rozpoznawczej – dodatkowo musi być spełnione kryterium głównej korzyści.
Dodatkowo, w przypadku MDR innych niż transgraniczne sama jednostka musi spełniać kryterium kwalifikowalnego korzystającego.
Biorąc pod uwagę przedmiot działalności spółdzielni mieszkaniowych, wydaje się, że w przypadku dokonywania i wdrażania uzgodnienia najczęściej będą one występowały w charakterze korzystającego. Natomiast, nie można wykluczyć, że w pewnych przypadkach, z uwagi na przyjętą strukturę organizacyjną, Spółdzielnia mieszkaniowa przyjmie funkcję Promotora. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, kiedy Spółdzielnia będzie podmiotem, który opracowuje, oferuje lub wdraża uzgodnienie – np. dla jednostek powiązanych lub swoich członków. W takim przypadku, Spółdzielnia mieszkaniowa może być zobowiązana jako promotor nie tylko do składania informacji o schematach podatkowych (więcej tutaj) ale także – do wdrożenia wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych. W przypadku Promotorów, których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 000 000 zł., brak wdrożenia Wewnętrznej Procedury zagrożony jest dotkliwymi sankcjami.
Dowiedz się więcej o schematach podatkowych (MDR):
Zapraszamy do naszych pozostały publikacji na temat schematów podatkowych (MDR):
- Schematy podatkowe MDR– raport MDR-1, MDR-2, MDR-3, MDR- 4
- Schematy podatkowe – Sankcje MDR
- Schematy podatkowe MDR – Kto musi mieć procedurę MDR?
- Schematy podatkowe transgraniczne – kryterium transgraniczne