Przepisy MDR (Mandatory Disclosure Rules) to regulacja, której celem jest raportowanie schematów podatkowych, stanowiących czynności (także planowanych) gdzie przynajmniej jedna ze stron jest podatnikiem lub które mają (lub mogą) mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego. Schemat podatkowy to takie uzgodnienie czy plan działania w sferze prawa podatkowego, którego celem jest uzyskanie korzyści podatkowej, a w pewnych przypadkach – także wykonanie operacji gospodarczej (np. wypłata dywidendy w określonej kwocie). Obowiązkiem raportowania w Polsce objęte są uzgodnienia w zakresie wszystkich podatków: podatki bezpośrednie (PIT, CIT), pośrednie (VAT, akcyza) i lokalne (np. podatek od nieruchomości) czy podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Jedyne wyłączenie dotyczy ceł.
Kto jest objęty obowiązkiem raportowania schematów?
Uczestniczenie w schemacie podatkowym obliguje podatnika do dostarczenia szefowi KAS (Krajowej Administracji Skarbowej) informacji na temat prowadzonych działań, które mają pozwolić na określenie ryzyka pojawienia się nadużyć związanych z ewentualnym agresywnym planowaniem podatkowym. Niemniej jednak – obowiązek raportowania nie zawsze jest związany z agresywną optymalizacją podatkową -w wielu przypadkach będzie on związany z aktywnościami podatników nie kojarzonych z optymalizacją, stanowiąc wyłącznie obowiązek sprawozdawczy. Poniższe opracowanie omawia jak zaraportować schemat podatkowy.
Podstawą do wprowadzenia do polskiego porządku prawnego przepisów o MDR była implementacja Dyrektywy DAC6, a szczegółowa regulacja zawarta została w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, dział III, rozdział 11a, art. 86a-86o.
Forma raportowania schematów podatkowych w Polsce jest zbliżona do siebie i opiera się o interfejs udostępniony na podstronie administrowanej przez Ministra Finansów. Poszczególne schematy różnią się jednak między sobą w zakresie osoby upoważnionej do składania takiego schematu. Poniżej przybliżamy jak dokładnie wygląda ten proces w przypadku MDR-1, MDR-2, MDR-3 i MDR-4.
Obowiązki w zakresie raportowania schematów podatkowych nałożone zostały na podmioty zgrupowane w 3 kategoriach:
- Promotor, czyli osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, w szczególności doradcy podatkowi, adwokaci, radcy prawni, pracownicy banku lub innej instytucji finansowej.
- Korzystający, czyli osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której udostępniane jest uzgodnienie, lub u której wdrażane jest uzgodnienie, lub która jest przygotowana do wdrożenia uzgodnienia.
- Wspomagający, czyli osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej w szczególności biegły rewident, notariusz, osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowy lub dyrektor finansowy, bank lub inna instytucja finansowa.
To, co budzi u wielu podatników wątpliwości to fakt, czy ich dotyczy ten obowiązek. Niestety obecnie prawo jest na tyle nieprecyzyjne w tym zakresie, że często decyzja co do złożenia bądź niezłożenia schematu leży po stronie podmiotu zobowiązanego do jego złożenia. Biorąc pod uwagę wysokość sankcji, jakie ustawodawca nakłada za niewypełnienie obowiązku – rekomendowanym działaniem jest zachowanie daleko posuniętej ostrożności w tym zakresie.
Jak uzupełnić schemat podatkowy – raportowanie?
Najistotniejsze z punktu widzenia podatnika są informacje zgłaszane w MDR-1 i MDR-3, a także, w szczególności dla uczestników holdingów i podobnych struktur – MDR-2. O tym, jakie formularze powinny zostać złożone w określonych prawem sytuacjach pisaliśmy w artykule- Schematy podatkowe MDR– raport MDR-1, MDR-2, MDR-3, MDR- 4. Raportujący korzystając z formularza dostępnego na stronie Ministerstwa Finansów uzupełnia kolejno dane, których wymaga od niego system. Należy mieć na uwadze, że jeżeli podmiot nie posiada pełnej wiedzy, jak uzupełnić zawartość niektórych pól, przepisy nie nakładają na niego obowiązku aktywnego poszukiwania takich informacji i może on poprzestać na wiedzy posiadanej w momencie uzupełniania schematu. Wówczas należy wpisać adnotację o treści „zgłaszający nie posiada informacji”. W przypadku pól o wartości liczbowej należy w takim przypadku wpisać „0”, a adnotację o nieposiadaniu określonej informacji umieścić w polu „Wyczerpujący opis uzgodnienia stanowiącego schemat podatkowy, założeń uzgodnienia, czynności dokonywanych w ramach uzgodnienia i ich chronologii oraz występujących powiązań pomiędzy podmiotami powiązanymi”.
Po wypełnieniu całości formularza, należy go wygenerować online a następnie opatrzyć podpisem elektronicznym i przesłać w systemie do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Oznaką potwierdzającą prawidłowe podpisanie pliku jest wygenerowanie przez system profilu zaufanego pliku o większym rozmiarze (podpis kwalifikowany powiększa ilość danych, jakie zawiera plik). W przypadku ustanowienia pełnomocnika wystarczy, że plik elektronicznie podpisze pełnomocnik. Jeżeli podatnik składa informację samodzielnie, plik musi zostać podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji właściwym dla podmiotu. W przypadku MDR-3 proces ten obejmuje wszystkich członków zarządu danej spółki (nie jest dopuszczalne złożenie MDR-3 przez pełnomocnika), w związku z czym jego złożenie wymaga podpisu każdego z nich po kolei. Jak to się odbywa?
- Podpisanie wygenerowanego dokumentu kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez pierwszego członka zarządu.
- Przesłanie podpisanego pliku do następnego członka zarządu i podpisanie go przez następnego członka zarządu (powtórzenie operacji dla wszystkich członków zarządu).
- Przesłanie podpisanego w ten sposób pliku przy pomocy interfejsu przez jednego z członków zarządu.
Dodatkowo, w przypadku, gdy składającym schemat podatkowy MDR-3 jest podmiot, który do tej pory nie otrzymał NSP i konieczne jest jego wygenerowanie, generator informacji MDR-3 otworzy przed Wypełniającym zestaw pytań właściwych dla informacji MDR-1. Z racji potrzeby uzupełnienia podstawowych danych, w praktyce oznacza to wydłużenie procesu składania MDR-3.
Z kolei, jeżeli podatnik (Korzystający) posiada dane dotyczące schematu podatkowego, które jednak odbiegają od danych zawartych w otrzymanym potwierdzeniu nadania NSP lub informacji o schemacie podatkowym, to w informacji MDR-3 powinien on ponownie opisać stan aktualny wraz ze wskazaniem, jakie informacje zawarte w poprzednich informacjach (schematach podatkowych) są niezgodne z informacjami rzeczywistymi.
Jeszcze raz wymaga podkreślenia, że informację MDR-1 i zgłoszenie MDR-2 może złożyć pełnomocnik. Z kolei w przypadku MDR-3, musi być on podpisany przez kierownika jednostki, tj., w spółkach kapitałowych, wszystkich członków zarządu, oraz wysłana przez jednego z nich.
Jakie są terminy na złożenie schematów podatkowych?
- W przypadku Korzystającego: 30 dni od dnia następującego po udostępnieniu mu schematu podatkowego, przygotowaniu przez niego schematu podatkowego do wdrożenia lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego przez korzystającego, w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
- W przypadku Promotora: 30 dni od dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego, od następnego dnia po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego lub od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego – w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.
- W przypadku Wspomagającego: 5 dni roboczych od dnia, w którym powziął lub powinien był powziąć wątpliwości, że uzgodnienie, w odniesieniu, do którego jest wspomagającym, może stanowić schemat podatkowy.