Coraz więcej przedsiębiorstw na całym świecie decyduje się na wdrożenie standardów ESG. Powód? Nie tylko zmiany w prawie, ale również oczekiwania otoczenia – inwestorów, partnerów biznesowych i klientów. ESG – co to jest? Jakie korzyści płyną ze zwrócenia szczególnej uwagi na środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny?
Environmental, Social and Corporate Governance – co to jest ?
ESG to skrót powstały od pierwszych liter wskaźników wykorzystywanych do prezentacji wyników niefinansowych przedsiębiorstwa – są to: environmental, social responsibility i corporate governance. Odpowiadając na pytanie, co to jest ESG, można powiedzieć, że jest to sposób zarządzania uwzględniający środowisko, społeczną odpowiedzialność i ład korporacyjny. Firmy, które badają swój wpływ na otoczenie i podejmują działania mające na celu jego zminimalizowanie, mogą w przyszłości zyskać przewagę konkurencyjną.
Warto wiedzieć, że ESG nie jest całkowitą nowością. Koncepcja ta wyrosła na innej idei – CSR (corporate social responsibility), czyli społecznej odpowiedzialności biznesu. Geneza tych dwóch terminów jest zbieżna, bo zarówno CSR, jak i ESG mają na uwadze zrównoważony rozwój. W pewnym momencie koncept CSR przestał być jednak wystarczający, również ze względu na brak mierzalności działań. ESG pozwala monitorować rezultaty działań podjętych przez organizację, w konsekwencji czego otoczenie firmy uzyskuje wgląd w wyniki pozafinansowe.
Raport ESG kogo dotyczy? Od kiedy przedsiębiorstwo musi raportować ESG?
Obowiązek sporządzenia raportu ESG od 2025 roku będzie ciążył na wszystkich dużych przedsiębiorstwach i spółkach notowanych na unijnych rynkach, zatrudniających co najmniej 500 osób (o ile ich suma bilansowa przekroczy 85 mln złotych lub roczne przychody przekroczą pułap 170 mln złotych. Obowiązek ten obejmować będzie konieczność sporządzenia raportu już za rok 2024.
Z kolei od roku 2026 obowiązek sporządzenia raportu(za rok 2025) spoczywać będzie na podmiotach, które spełnią 2 z 3 przesłanek:
- zatrudniają co najmniej 250 pracowników;
- suma bilansowa przekracza 85 mln złotych;
- roczne przychody wynoszą co najmniej 170 mln złotych.
Raport ESG za rok 2026 zobowiązane sporządzić będą małe i średnie przedsiębiorstwa, spełniające łącznie 2 z 3 warunków:
- zatrudniają co najmniej 10 pracowników;
- suma bilansowa przekracza 1,5 mln złotych;
- osiągnęły przychody powyżej 3 mln złotych.
Jakie wskaźniki ESG uwzględniają firmy?
Próbując wyjaśnić, co to jest ESG, można wskazać fundamenty tej koncepcji – są to wspomniane już: środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny. Przedsiębiorstwa, które chcą być postrzegane jako dbające o społeczność i środowisko, muszą uwzględniać wszystkie wymienione elementy.
Środowisko
Aby oferować swoje produkty i usługi, firmy korzystają z różnych zasobów i w konsekwencji mogą w różnym stopniu oddziaływać na środowisko. ESG koncentruje się na monitorowaniu wpływu na przyrodę. Przedsiębiorstwa, którym zależy na wizerunku odpowiedzialnych społecznie, powinny opracować i następnie konsekwentnie realizować politykę środowiskową ukierunkowaną na ochronę zasobów naturalnych. Mierzenie wyników powinno obejmować choćby następujące obszary:
- emisja gazów cieplarnianych;
- zużycie energii – zwłaszcza pochodzącej ze źródeł nieodnawialnych;
- ślad węglowy;
- odpady niebezpieczne;
- gospodarka wodna – emisje do wody.
Społeczna odpowiedzialność
Drugim z filarów ESG jest społeczna odpowiedzialność. Przedsiębiorstwo powinno przyjrzeć się swoim relacjom z pracownikami, klientami, inwestorami i lokalną społecznością, aby następnie opracować plan działania. Wdrożenie zmian może obejmować m.in. komunikaty wysyłane do potencjalnych klientów – kluczowe jest choćby to, czy przedsiębiorstwo prowadzi odpowiedzialne działania promocyjne. Opracowane procedury powinny też obejmować wewnętrzne sprawy organizacji. W rezultacie w mierzalny sposób można sprawdzić, czy przedsiębiorstwo:
- wspiera różnorodność – np. poprzez board gender diversity;
- wyrównuje szanse kobiet i mężczyzn – minimalizując dysproporcje wynagrodzeń;
- zapewnia work life balance – choćby poprzez wdrożenie hybrydowego modelu pracy;
- przestrzega praw pracowniczych;
- dba o dane osobowe swoich pracowników – wdrażając rozwiązania, które mają na celu zapewnić im bezpieczeństwo.
Ład korporacyjny
Ostatni, czyli trzeci element ESG, to ład korporacyjny. Sposób działania zarządu, w tym przepływ informacji i to, w jaki sposób są one udostępnianie na zewnątrz, nie pozostaje bez wpływu na zaufanie m.in. inwestorów. Stąd też ładu korporacyjnego nie należy traktować po macoszemu – to kolejny filar ESG, który może mieć znaczenie dla dalszego rozwoju organizacji. Na tym obszarze przedsiębiorstwo powinno podjąć działania oraz dokonać ich analizy w następującym zakresie:
- przejrzystość podatkowa – firma może poddawać swoje sprawozdania badaniu przez niezależnych ekspertów;
- przeciwdziałanie korupcji – zarówno łapówkarstwu, jak i wymuszeniom;
- struktura zarządu;
- wynagrodzenia kadry zarządzającej i kluczowych pracowników;
- respektowanie praw akcjonariuszy.
Dla kogo jest istotne ESG?
Koncepcji ESG nie można rozpatrywać jedynie przez pryzmat przedsiębiorstwa – trzeba pamiętać, że firma działa w konkretnym otoczeniu, a decyzje podejmowane przez kadrę zarządzającą mają wpływ na pracowników, partnerów biznesowych, klientów i wreszcie inwestorów. Przykład? Dla coraz większej grupy konsumentów cena ma drugorzędne znaczenie. Podejmując decyzje zakupowe, tacy nabywcy nie szukają najtańszego produktu lub usługi, ale sprawdzają, czy firma przyjęła bliskie im wartości, np. troszczy się o środowisko. Rezultat? Działania z zakresu ESG mogą korzystnie przełożyć się na wyniki finansowe organizacji.
Wdrożenie ESG w przedsiębiorstwie jest istotne również z perspektywy inwestorów. Dla nich to znak, że organizacja chce działać w sposób transparentny i rzeczywiście zwraca uwagę m.in. na środowisko. Trzeba pamiętać, że już dziś coraz więcej inwestorów interesuje się spółkami, które – nawet bez obowiązku – zdecydowały się wdrożyć ESG. Jednocześnie jest to szansa dla mniejszych przedsiębiorstw – one z reguły są zobowiązane dostosować się do zmian wprowadzonych przez regulatorów w drugiej kolejności, a zatem po największych graczach na rynku.
ESG może być też istotne z perspektywy potencjalnych pracowników. Jak wynika z różnych raportów, wynagrodzenie wcale nie jest kluczowym czynnikiem sprawiającym, że pracownicy chcą związać się z daną organizacją. To, czy firma postępuje etycznie, dba o środowisko i traktuje swoich pracowników z szacunkiem, ma duże znaczenie dla oceny atrakcyjności pracodawcy.
Dyrektywa CSRD
Dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive) jest kluczowym elementem unijnych regulacji, mającym na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności firm w obszarach zrównoważonego rozwoju.
Dyrektywa CSRD od kiedy?
Dyrektywa CSRD została opublikowana w grudniu 2022 roku, a państwa członkowskie mają 18 miesięcy na jej implementację.
Pierwsze sprawozdanie zgodnie z nowymi zasadami będzie dotyczyć roku obrotowego rozpoczynającego się 1 stycznia 2024 roku lub później. Obecnie, w Polsce dyrektywą objętych jest 150 firm, jednak po pełnym wdrożeniu przepisów, liczba ta wzrośnie do ponad 3500 przedsiębiorstw.
Dyrektywa CSRD kogo dotyczy?
Przepisy dyrektywy będą stopniowo obejmować coraz szersze grono podmiotów.
W 2025 roku, przepisy będą dotyczyć podmiotów, które do tej pory raportowały na podstawie dyrektywy NFRD (Non-Financial Reporting Directive), takich jak spółki publiczne.
W 2026 roku, przepisy zaczną dotyczyć tzw. dużych przedsiębiorstw, czyli tych, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów:
- zatrudnienie powyżej 250 pracowników,
- suma aktywów wynosząca 20 milionów EUR
- przychody netto wynoszące 40 milionów EUR.
Od 2027 roku, zasady raportowania będą miały zastosowanie również dla notowanych małych i średnich przedsiębiorstw. Ogólnie, estymuje się, że po wejściu w życie CSRD, nowe obowiązki raportowania będą dotyczyć około 50 tysięcy firm w Unii Europejskiej.
Jaki wpływ ESG może mieć na Twój biznes?
Publikowanie obok raportu finansowego również raportu niefinansowego może przyczynić się do umocnienia pozycji przedsiębiorstwa na rynku. Emitowanie szkodliwych gazów, dyskryminacja niektórych grup pracowników czy wreszcie brak przejrzystości mogą skutkować spadkiem zaufania do organizacji. I przeciwnie – wdrożenie ESG, mierzenie wyników podjętych działań i udostępnianie raportu niefinansowego może pomóc firmie na wielu płaszczyznach.
Przykładowe korzyści, jakie oferuje zarządzanie biznesem w zgodzie z zasadami ESG:
- wzbudzenie zaufania wśród konsumentów, inwestorów i partnerów biznesowych – ESG to coś więcej niż zapewnienia, że firma w swojej działalności nie kieruje się wyłącznie zyskiem, bo działania ESG są mierzalne, a wyniki udostępniane;
- kreowanie wizerunku nowoczesnej, innowacyjnej firmy – aby podjąć działania zaradcze np. w odpowiedzi na kryzys klimatyczny, organizacje szukają i wdrażają nowe rozwiązania, w konsekwencji czego są uznawane za innowacyjne;
- dostęp do finansowania na preferencyjnych warunkach – coraz częściej zielone przedsiębiorstwa, a zatem takie, które mają na uwadze dobro środowiska, mogą skorzystać z kredytów oferowanych na atrakcyjnych, dużo lepszych niż komercyjne warunkach;
- możliwość zrekrutowania do firmy talentów – przedsiębiorstwa, w których zostało wdrożone ESG, uchodzą za atrakcyjnych pracodawców, a to z kolei pomaga w budowie kompetentnego zespołu oraz ogranicza koszty HR, ponieważ rotacja pracowników jest dużo mniejsza;
- dostosowanie się do regulacji prawnych, zanim wejdą one w życie – kwestią czasu jest to, kiedy kolejne firmy zostaną objęte obowiązkiem uwzględniania zagadnień z zakresu ESG w raportowaniu, a organizacje, które wyjdą przed szereg, będą przygotowane na zmiany.
Co możemy dla Ciebie zrobić w zakresie ESG?
Kancelaria Sterrn ściśle współpracując ze specjalistami z zakresu ochrony środowiska pomoże w planowaniu, wdrożeniu oraz raportowaniu działań w ramach raportowania niefinansowego (ESG). Przygotowane przez nas procedury z zakresu ESG spełniają wymogi Dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i są zgodne z wytycznymi Taksonomii UE. Napisz do i zobacz naszą pełną ofertę w zakresie ESG.
