Crowdfunding staje się coraz popularniejszą opcją na zdobycie finansowania projektów. Nazywany inaczej finansowaniem społecznym pozwala na szybkie zebranie potrzebnej kwoty poprzez portal internetowy. Co warto wiedzieć na temat crowdfundingu i jakie przepisy go regulują?
Jak działa crowdfunding?
Crowdfunding nie bez powodu zdobywa coraz większą popularność, w ten sposób można finansować różne projekty, korzystając jedynie z dostępu do Internetu. Jest to więc metoda znacznie szybsza i prostsza, niż pozyskanie kapitału w tradycyjny sposób. Wystarczy jedynie określić cel zbiórki, opisując swój projekt i podając kwotę, którą chcemy uzbierać. Ważna kwestia to promocja zbiórki, spośród wielu różnych projektów trzeba w jakiś sposób się wyróżnić, aby dotrzeć do darczyńców. Zainteresowane osoby mogą wesprzeć projekt nawet minimalną kwotą, dokonując np. jednorazowej wpłaty. Wokół zbiorki buduje się społeczność darczyńców, która pomoże osiągnąć zamierzony cel. Na korzyść finansowania społecznościowego działa jego duża przejrzystość oraz brak ryzyka finansowego, a także zbędnych formalności czy biurokracji. Cały proces odbywa się pomiędzy organizatorem, a wpłacającym zazwyczaj za pośrednictwem serwisu internetowego, który pobiera określoną w umowie prowizję od zebranej kwoty.
Crowdfunding udziałowy, a może dotacyjny? Czym się różnią?
Warto pamiętać, że nie każda zbiórka prowadzona jest w ten sam sposób. Istnieje bowiem kilka różnych rodzajów crowdfundingu. Pierwszy z nich to tzw. crowdfunding udziałowy (inwestycyjny), wykorzystywany głównie w projektach biznesowych. Polega on na tym, że osoby biorące udział w zbiórce, otrzymują udziały w realizowanym projekcie, papiery wartościowe czy np. prawo do dywidendy. Crowdfunding nie udziałowy jest z kolei oparty o system “nagród”, a wspierający zbiórkę są promowani przez organizatora poprzez uzyskanie wcześniejszego dostępu do produktu lub usługi. Trzeci rodzaj crowdfundingu to crowdfunding dotacyjny. Po wpłacie środków uczestnicy nie otrzymują w zamian żadnego świadczenia. Dzieje się tak w przypadku zbiórek charytatywnych. Ostatni rodzaj crowdfundingu to zbiórka pożyczkowa, w ramach której wpłacone środki zostają zwrócone wraz z odsetkami.
Jak zacząć zbiórkę?
Aby założyć własną zbiórkę na portalu crowdfundingowym nie trzeba być firmą, organizacją społeczną czy fundacją, może to zrobić każda osoba fizyczna. Poprzez crowdfunding można finansować zarówno przedsięwzięcia kulturowe, jak i biznesowe czy społeczne. Wiele osób sięga po tę formę finansowania, poszukując środków na wprowadzenie na rynek nowej usługi lub produktu. Z sukcesem finansowane są w ten sposób również kampanie wyborcze np. lokalnych polityków, imprezy i wydarzenia kulturalne czy tworzenie np. aplikacji mobilnej. Obecnie istnieją już platformy crowdfundingowe, które specjalizują się w zbieraniu funduszy na określony cel np. siepomaga.pl to zbiórki charytatywne, patronite.pl wpiera działalność artystyczną, wspieramkulturę.pl to projekty kulturalne, a FindFunds.pl to głównie proste inwestowanie. Warto pamiętać, że każda platforma crowdfundingowa różni się od siebie sposobem działania i prowadzenia zbiórki. Wybierając platformę warto zwrócić uwagę na koszty przeprowadzenia zbiórki, w tym na prowizję. Po założeniu zbiórki ważne będzie przede wszystkim odpowiedni marketing i zachęcenie społeczności do zainwestowania w projekt.
Promocja zbiórki. Jak pozyskać środki finansowe?
Kampania promocyjna zbiórki powinna być dobrze przemyślana i przygotowana. Ważny będzie chwytliwy slogan promujący projekt oraz przyciągająca wzrok grafika. Projekt powinien być szczegółowo opisany tak, aby przyszli wpłacający fundusze, dokładnie wiedzieli, w co inwestują i zechcieli się zaangażować w projekt. Należy też opisać zasady, na jakich funkcjonuje zbiórka. Warto poświęcić czas na przygotowanie filmiku, galerii zdjęć czy np. wizualizacji efektu końcowego, pokazując dlaczego warto wziąć udział w zbiórce. Przedstawienie projektu powinno być zwięzłe, a jednocześnie zawierać wszystkie najważniejsze informacje z punktu widzenia inwestora. W pozyskaniu wpłat pomogą też upominki dla przyszłych inwestorów czy udział w zyskach. Promując swój projekt warto skupić się zarówno na działaniach marketingowych, jak i wizerunkowych. Im wyższa rozpoznawalność projektu, tym większa szansa na to, że zbiórka okaże się dużym sukcesem. Projekt powinien też być jak najbardziej unikalny, przedstawiony w ciekawy sposób i uniwersalny, w ten sposób uda się też pozyskać wpłaty od darczyńców zagranicznych.
Crowdfunding, a regulacje prawne. Na co zwrócić uwagę zakładając zbiórkę?
Mimo, że crowdfunding staje się w Polsce coraz popularniejszy, to nie jest on uregulowany przez przepisy prawa. Wobec tego, zastosowanie znajduje tutaj ustawa z 14 marca 2014 roku o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych. Dodatkowo finansowanie projektów poprzez platformy crowdfundingowe jest ściśle nadzorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz Giełdę Papierów Wartościowych. Dodatkowo w 2019 roku uruchomiono specjalny program dla domów maklerskich organizujących zbiórki crowdfundingowe. Finansowaniem społecznościowym interesuje się również Unia Europejska, która w rozporządzaniu Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sposób kompleksowy określiła sposób funkcjonowania zbiórek crowdfundingowych w krajach członkowskich UE, zapewniając m.in. profesjonalizację podmiotów zarządzających platformami crowdfundingowymi. Komisja Nadzoru Finansowego przygląda się też kampaniom promocyjnym projektów crowdfundingowych. Kampania musi być rzetelna i spójna z ofertą, gdyż ma to kluczowe znaczenie dla ochrony inwestorów, zwłaszcza tych, którzy inwestują po raz pierwszy. Reklama nie może wprowadzać w błąd, w przeciwnym razie zostanie zaklasyfikowana jako łamiąca zasad uczciwej konkurencji bądź jako nieuczciwa praktyka rynkowa.